Er wordt onderscheid gemaakt in gezonde en ongezonde stress. Gezonde stress zou je alert maken, geconcentreerder en beter doen presteren. Ongezonde stress is een teveel aan lichamelijke en psychische spanning. Verder kan er ook onderscheid gemaakt worden in stress die van buiten jezelf komt en stress die vanuit jezelf komt. Over ongezonde stress die je zelf veroorzaakt en wat je er aan kan doen gaat dit blog.
Met ongezonde stress die vanuit jezelf komt, doel ik met name op de zelfkritiek. Deze vorm van stress brengt al snel allerlei lichamelijke en geestelijke spanning met zich mee. Enkele voorbeelden van zelfkritiek op het gebied van gezonder en fitter gaan leven zijn:
- Ik probeer niet hard genoeg;
- Ik doe niet genoeg mijn best;
- Ik zou beter en sneller moeten kunnen leren.
Zelfkritiek ontstaat wanneer datgene wat je kunt en/of doet niet overeenkomt met wat je van jezelf eist dat je zou moeten kunnen en/of moeten doen. Let dus op met de verwachtingen die je hebt. Je kunt (onbewust) te hoge verwachtingen van jezelf hebben of juist (onbewust) te lage verwachtingen. Let op als dit gebeurt! Beide zijn niet goed. Je neemt jezelf in de maling en dat heeft op den duur nadelige gevolgen.
Zo kun je, wanneer je jezelf overschat, gaan denken dat je jouw doelen met betrekking tot het gezonder en fitter gaan leven, niet kan waarmaken; dat ze te hoog gegrepen zijn. Het gevolg is dat je steeds minder enthousiast wordt over het nastreven van jouw doelen en dat je uiteindelijk zelfs stopt.
Waar ontstaat de zelfkritiek?
Zelfkritiek is een geleerd gedragspatroon wat begint in je kinderjaren. Baby’s en kleine kinderen doen dat nog niet. Die gaan maar door met keer op keer opnieuw proberen op te staan, te lopen, te ontdekken, et cetera. Omdat het elke keer een uitdaging is en omdat het plezierig is.
Als baby’s en kleine kinderen dezelfde vormen van zelfkritiek zouden hebben als volwassenen dan zouden ze nooit zijn gaan lopen – Dan Millman
Elk kind gaat bij het opgroeien kritiek, zoals dat heet, internaliseren. Kritiek die eerst anderen gaven maken ze zichzelf eigen. Ze praten tegen zichzelf dat ze iets niet mogen, het nog niet kunnen, nog te jong zijn, nog onvoldoende ervaring hebben, het nog niet hoeven et cetera. Kortom ze zijn een ander voor als het gaat om het geven van kritiek; ze doen het zelf al!
Hoe moet je omgaan met zelfkritiek?
Als je bezig bent om gezonder en fitter te gaan leven en je investeert tijd en energie om je doelen te behalen en je hoort je zelfkritiek – dat je het eigenlijk niet kan, dat je er niet voor in de wieg gelegd ben, dat je de energie er niet voor hebt of wat voor argumenten dan ook – zeg dan tegen jezelf: STOP!!! Ik neem mezelf alleen maar in de maling!!!
Denk dan aan het volgende: elke toppresteerder (topsporter, kunstenaar, artiest, et cetera) heeft vaker gefaald in zijn leven dan dat hij succes heeft gehad.
- Zij hebben meer fouten gemaakt dan successen gehaald, het succes kwam na de lange reeks van fouten;
- Wat zij geleerd hebben is dat zij vrienden zijn geworden met het maken van fouten;
- Zij weten, doordat ze blijven oefenen, dat sowieso, het besef dat ze een fout maken het gevolg is van alle inspanningen daarvoor. Toen ze begonnen, hadden ze geen enkele gedachten over fouten, maar omdat ze trainden, leerde ze wat fouten zijn en dat is geen verlies maar een winst;
- Je bent na een tijdje gezonder en fitter leven kritischer op jezelf omdat je in het begin niet beter wist. Dus val jezelf niet af. Geniet van je successen!! Hoe klein ook!! Wees trots op jezelf en realiseer je dat je alleen zover hebt kunnen komen doordat je steeds ging sporten;
- Blijf de inzet en uitspraken van anderen waarderen, maar realiseer je in eerste instantie (en voor altijd) dat JIJ degene bent die stappen zet en blijft zetten.
Bedankt voor het lezen van mijn blog. Ik stel het erg op prijs als je jouw mening en ervaringen met betrekking tot het blogonderwerp wilt delen. Reageer direct op dit blog op de website of via mijn andere social media kanalen. Uiteraard stel ik het erg op prijs wanneer je mij via de social media volgt. Tot de volgende keer!
Met vriendelijke groet,
Robert Schoot, CSCS
NSCA-Certified Strength and Conditioning Specialist, Performance Coach en Personal Trainer in Amsterdam